ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ
Συντάχθηκε απο τον/την Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ.
Τρίτη, 06 Μάρτιος 2012 15:27
ΑΝΑΦΟΡΑ
ΤΗΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑΣ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (Π. Ο. Σ. Π. Ε. Ρ. Τ.), δευτεροβάθμιας κλαδικής συνδικαλιστικής οργάνωσης, μέλους της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδας (Γ. Σ. Ε. Ε.) και της UNI Global Union, που εδρεύει στην Αγία Παρασκευή Αττικής, οδός Μεσογείων 432, GR-15342 Aθήνα, info@pospert.org, τηλ. 00302106066828, νομίμως εκπροσωπούμενης από τον Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου της, κ. Παναγιώτη Καλφαγιάννη, και τον Γενικό Γραμματέα της, κ. Αναστάσιο Αβράτογλου.
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΝΑΦΟΡΩΝ
ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ
Rue Wiertz, B-1047 BRUSSELS
ΜΕ ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
1) Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (Γ. Σ. Ε. Ε.), Πατησίων 69 & Αινιάνος 2, GR-10434 Αθήνα,
2) UNI Global Union, 8-10 Avenue Reverdil, CH-1260 NYON, Switzerland,
3) European Broadcasting Union (E B U), Geneva headquarters, L' Ancienne-Route 17A, CH-1218 Grand-Saconnex, Suisse.
4) European Trade Union Confederation/Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων (ETUC/Σ.Ε.Σ.), International Trade Union House (ITUH), Boulevard Roi Albert II, 5, B-1210 Brussels, Belgium.
1. Η Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ.
(1) Η αναφέρουσα, ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΡΑΔΙΟΦΩΝΙΑΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ (Π. Ο. Σ. Π. Ε. Ρ. Τ.), αποτελεί τη μεγαλύτερη και πλέον αντιπροσωπευτική δευτεροβάθμια κλαδική συνδικαλιστική οργάνωση στον ραδιοτηλεοπτικό χώρο της Ελλάδας, η οποία συμπεριλαμβάνει βάσει του ισχύοντος Καταστατικού της τα σωματεία των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε., εκτός των Δημοσιογράφων, καθώς και σωματεία εργαζομένων σε ιδιωτικά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης.
Υποβάλλουμε την παρούσα αναφορά, καθώς αποτελεί καταστατική και θεσμική αποστολή της Ομοσπονδίας μας, από ιδρύσεώς της το έτος 1978, η υποστήριξη των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε., οι οποίοι μοχθούν για την εύρυθμη λειτουργία της, προς εκπλήρωση των σκοπών και της συνταγματικής αποστολής της ΕΡΤ-Α.Ε., ως Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού Φορέα.
(2) Με την παρούσα αναφορά διατυπώνεται και αναλύεται η θέση της Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ., ότι οι περικοπές των εν γένει τακτικών αποδοχών (ιδίως μισθών και επιδομάτων) των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε. και η θέσπιση ανώτατου ορίου στις αποδοχές αυτών, ως το εν λόγω πλαίσιο έχει προβλεφθεί μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων από την έναρξη της τρέχουσας δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα (2010) μέχρι σήμερα και ως λειτουργεί στην πράξη πρέπει να ελεγχθεί διότι: (α) είναι ασύμβατες με το εθνικό και ευρωπαϊκό δίκαιο, καθώς και διεθνείς συμβάσεις, (β) αντιστρατεύονται αδικαιολόγητα τις γενικές αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης, ιδίως δε την αρχή της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, (γ) έχουν προκαλέσει σημαντικές δυσχέρειες στην ομαλή λειτουργία της ΕΡΤ- Α.Ε., ως αυτοδιοικούμενης και πλεονασματικής δημόσιας επιχείρησης, και δη δημόσιου ραδιοτηλεοπτικού Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης, μη επιδοτούμενου από τον κρατικό προϋπολογισμό, η οποία ως τέτοια θα πρέπει να εξαιρεθεί από τις προαναφερόμενες ρυθμίσεις και να καθορίσει τα μισθολογικά θέματα του προσωπικού αυτής με βάση τον προϋπολογισμό της και βάσει των αρχών της αυτοδιοίκησης και της οικονομικής αυτοτέλειας.
(3) Στο πλαίσιο αυτό το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να ελέγξει πολιτικά και νομικά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία έχει μετάσχει στη σχετική πρωτοβουλία και έχει ηγηθεί των εξελίξεων αυτών, ως μέρους της τριμερούς επιτροπής για τη διεθνή χρηματοδότηση της Ελλάδας («Τρόικα»). Συγκεκριμένα, θα πρέπει να ελεγχθεί εάν οι σχετικές πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είναι συμβατές προς τις Συνθήκες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις γενικές αρχές του ευρωπαϊκού δικαίου, αλλά και προς την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) και ιδίως στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο στην ΕΣΔΑ, δεδομένου μάλιστα ότι η έννομη τάξη της ΕΣΔΑ είναι συνδεδεμένη με την έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ειδικότερα, σημειώνονται τα εξής:
2. Νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ρ.Τ.-Α.Ε.
2.1. Ιδρυτικός Νόμος
(4) Η Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση Α.Ε. ιδρύθηκε με τον Ν. 1730/1987 «Ελληνική Ραδιοφωνία-Τηλεόραση, Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΡΤ-Α.Ε.)» (ΦΕΚΑ’145/ 11/18.08.1987), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, ως νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου (ν.π.ι.δ.) με τη μορφή μονοπρόσωπης εταιρείας με μοναδικό μέτοχο το Ελληνικό Κράτος. Ειδικότερα σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 Ν. 1730/1987 «Η ΕΡΤ-ΑΕ είναι δημόσια επιχείρηση που ανήκει στο δημόσιο τομέα [...], ελέγχεται και εποπτεύεται από το Κράτος. Έχει διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια […]» (έμφαση δική μας).
(5) Ο ως άνω νόμος σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση αυτού αποσκοπούσε κατά το χρόνο θέσπισής του στο να αλλάξει «ριζικά τους όρους λειτουργίας της ραδιοτηλεόρασης ως επιχειρηματικής μονάδας δημόσιου χαρακτήρα». Προς το σκοπό αυτό ιδίως: επιλέχθηκε η μορφή ενός ενιαίου ραδιοτηλεοπτικού φορέα που λειτουργεί με τη μορφή της ανώνυμης εταιρείας, το διοικητικό συμβούλιο αυτής αναβαθμίσθηκε «σε ουσιαστικό όργανο σχεδιασμού και διοίκησης», ο Πρόεδρος ορίσθηκε ως ο ουσιαστικός προϊστάμενος όλων των υπηρεσιών καταργούμενης της πολυαρχίας, οι εργαζόμενοι συμπεριλήφθηκαν στα όργανα διοίκησης και ελέγχου του ενιαίου φορέα. Η Πολιτεία ασκεί πλέον έλεγχο νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας διαμέσου του Υπουργείου Προεδρίας της Κυβέρνησης (ήδη σήμερα δια του Υπουργού Επικρατείας της Κυβέρνησης, πρβλ. π.δ. 65/2011- ΦΕΚ Α’ 147/27.06.2011, π.δ. 73/2011- ΦΕΚ Α’ 178/11.08.2011, Υ.Α. Υ26/2011- ΦΕΚ Β’ 2792/08.12.2011). Στο Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο «ανατίθεται η παρακολούθηση της τήρησης των αρχών που διέπουν τις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, της πολιτικής και κοινωνικής πολυφωνίας, καθώς και του σεβασμού της προσωπικότητας και του ιδιωτικού βίου των πολιτών», αρμοδιότητα η οποία σήμερα πλέον ασκείται από το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή (Ν. 2863/2000- ΦΕΚ Α’ 262/29.11.2000, όπως ισχύει).
(6) Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 8 παρ. 2 Ν. 1730/1987, εφαρμόζονται στην ΕΡΤ-Α.Ε. οι διατάξεις της νομοθεσίας για τις ανώνυμες εταιρείες (ιδίως ο Ν. 2190/1920, όπως ισχύει), εφόσον δεν αντίκεινται στις διατάξεις του ως άνω ιδρυτικού της Νόμου.
2.2. Ρυθμίσεις για τις Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμούς (Δ.Ε.Κ.Ο) και το Δημόσιο Τομέα
(7) Σύμφωνα με τον Ν. 3429/2005 «Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (Δ.Ε.Κ.Ο.)» (ΦΕΚ Α΄ 314/27.12.2005), εφεξής ο «Νόμος περί Δ.Ε.Κ.Ο.», «ως "δημόσια επιχείρηση" νοείται κάθε ανώνυμη εταιρεία, στην οποία το ελληνικό δημόσιο δύναται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα αποφασιστική επιρροή, λόγω της συμμετοχής του στο μετοχικό της κεφάλαιο ή της χρηματοοικονομικής συμμετοχής του ή των κανόνων που τη διέπουν.» (άρθρο 1 παρ. 1). Στο Κεφάλαιο Α’ του εν λόγω νόμου, όπου σήμερα υπάγεται ρητώς η ΕΡΤ-Α.Ε., ρυθμίζονται τα θέματα οργάνωσης, λειτουργίας, διοίκησης και κρατικής εποπτείας των Δημόσιων Επιχειρήσεων και Οργανισμών.
(8) Σύμφωνα με την προϊσχύσασα μορφή του άρθρου 19 Ν. 3429/2005 προβλεπόταν η δυνατότητα εξαίρεσης με διάταξη νόμου ή με υπουργική απόφαση των δημοσίων επιχειρήσεων από το ως άνω νομοθετικό καθεστώς των Δ.Ε.Κ.Ο.. Πράγματι, δυνάμει της ως άνω διάταξης δημοσιεύθηκε, μεταξύ άλλων, η Κοινή Υπουργική Απόφαση υπ’ αριθμ. 10078/2006 (ΦΕΚ Β’ 492/18.04.2006) με την οποία αποφασίσθηκε η εξαίρεση της ΕΡΤ-Α.Ε. από τις διατάξεις του Νόμου για τις Δ.Ε.Κ.Ο. με αιτιολογική σκέψη «την ανάγκη εύρυθμης λειτουργίας της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε.» (έμφαση δική μας), συμπληρώνοντας κατά τη συνήθη, αναγκαία πάντως διατύπωση, ότι «από τις διατάξεις (της παρούσας) δεν δημιουργείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού για το τρέχον και τα επόμενα οικονομικά έτη». Προφανώς η εύρυθμη λειτουργία της ΕΡΤ-Α.Ε. σύμφωνα με τον καταστατικό σκοπό της, ήτοι την «[…] οργάνωση, εκμετάλλευση και ανάπτυξη της κρατικής ραδιοφωνίας και της τηλεόρασης, καθώς και [τη] συμβολή της, με τα μέσα αυτά: α) στην ενημέρωση, β) στη μόρφωση και γ) στην Ψυχαγωγία του ελληνικού λαού.» (άρθρο 2 παρ. 1 εδ. α Ν. 1730/1987) δεν επιτυγχάνεται με τους όρους και στο στενό πλαίσιο του Ν. 3429/2005 περί Δ.Ε.Κ.Ο..
(9) Συνεπώς, πριν την εκδήλωση της τρέχουσας δημοσιονομικής κρίσης το 2010, η Ελληνική Πολιτεία είχε κρίνει ότι δεν συνάδει προς την ιδιαίτερη φύση της ΕΡΤ-Α.Ε. και δεν προάγει την επιδίωξη του ειδικού σκοπού αυτής ως Δημόσιου Ραδιοτηλεοπτικού Φορέα, η ένταξή της στο περιοριστικό καθεστώς του Νόμου περί Δ.Ε.Κ.Ο.. Η εξαίρεση αυτή ήταν εύλογη και επιβεβλημένη, επέτρεψε δε στην ΕΡΤ-Α.Ε. να λειτουργεί αποτελεσματικά και να εκπληρώνει τον σκοπό της. Πλην όμως, ατυχώς, με τη ρύθμιση του Ν. 3899/2010 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της Ελληνικής Οικονομίας» (ΦΕΚ Α 212/17.12.2010) οι εξαιρέσεις που είχαν θεσπισθεί βάσει της ως άνω νομοθετικής πρόβλεψης καταργήθηκαν συλλήβδην.
(10) Ειδικότερα, δυνάμει του άρθρου 1 Ν. 3899/2010, αντικαταστάθηκε το άρθρο 19 του Ν. 3429/2005 (ΦΕΚ 314 Α) ως εξής: «Άρθρο 19- Κατάργηση εξαιρέσεων, επέκταση πεδίου εφαρμογής- Στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α' του νόμου αυτού, υπάγονται οι δημόσιες επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως αν έχουν εξαιρεθεί από τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις για τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που υπάγονται στη Γενική Κυβέρνηση σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995 (ΦΕΚ 247 Α) […] β. Οι κοινές υπουργικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 19 του ν. 3429/2005, όπως ίσχυε πριν την αντικατάσταση του με τις διατάξεις της προηγούμενης περίπτωσης, καταργούνται» (έμφαση δική μας).
(11) Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 1Β Ν. 2362/1995 «Περί Δημοσίου Λογιστικού, ελέγχου των δαπανών του Κράτους και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α' 247/1995), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 2 του Ν. 3871/2010 «Δημοσιονομική Διαχείριση και Ευθύνη» (ΦΕΚ Α΄141/17.08.2010) ο Δημόσιος τομέας «περιλαμβάνει την Γενική Κυβέρνηση και τις δημόσιες επιχειρήσεις κατά την έννοια των παραγράφων 1, 2 και 3, καθώς και τους δημόσιους οργανισμούς κατά την έννοια της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του ν. 3429/2005 (ΦΕΚ 314 Α).» (παρ. 1).
(12) Με τον τρόπο αυτό, η Ελληνική Πολιτεία προέβη σε αδικαιολόγητη ένταξη της ΕΡΤ-Α.Ε. στις Δ.Ε.Κ.Ο. με κριτήρια, όχι λειτουργικά και ουσιαστικά, αλλά με μόνο σκοπό να καταστεί δυνατή η άμεση άνευ ειδικής προεργασίας, αιτιολόγησης και σχεδιασμού, συρρίκνωση της ΕΡΤ-Α.Ε. με την περικοπή μισθών, γενικότερα αμοιβών, καθώς και θέσεων εργασίας.
Πλην όμως, τέτοιες ενέργειες δεν απαιτούνταν στην περίπτωση της ΕΡΤ-Α.Ε., διότι όπως θα καταδειχθεί αμέσως αυτή δεν επιβαρύνει τον Δημόσιο Προϋπολογισμό. Συγκεκριμένα:
3. Παροχή Δημόσιας Υπηρεσίας- Χρηματοδότηση ΕΡΤ-Α.Ε.
(13) Η ΕΡΤ-Α.Ε. ως Δημόσιος Ραδιοτηλεοπτικός Φορέας «δεν επιδιώκει την απόκτηση κέρδους.» (άρθρο 2 παρ. 1 εδ. α, έμφαση δική μας). Το ευρύτερο τμήμα του κύκλου εργασιών της περιλαμβάνει δραστηριότητες που συνδέονται με την εκπλήρωση της υποχρεώσεως παροχής δημόσιας υπηρεσίας (άρθρα 2, 3, 14 Ν. 1730/1987). Ειδικότερα, όπως ρητά ορίζεται στο άρθρο 14 παρ. 2 Ν. 1730/1987: «2. Οι ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. αποβλέπουν στην εκπλήρωση των στόχων της δημόσιας υπηρεσίας, εξυπηρετούν τις δημοκρατικές, κοινωνικές και πολιτιστικές ανάγκες της κοινωνίας και αποτελούν παράγοντα της διασφάλισης της πολυφωνίας. Στην Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. επιβάλλεται η υποχρέωση κάλυψης του συνόλου του πληθυσμού του χώρας, χρησιμοποιώντας για το σκοπό αυτόν τον κατάλληλο τεχνικό εξοπλισμό. Τα ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε. απευθύνονται σε όλα τα τμήματα του πληθυσμού λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες ειδικών κοινωνικών κατηγοριών, χωρίς να επηρεάζονται από το βαθμό θεαματικότητας και ακροαματικότητας των εκπομπών που προορίζονται γι` αυτές.» (έμφαση δική μας).
(14) Σημειωτέον, ότι σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση πεπραγμένων του Εθνικoύ Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής, της 15.3.2011, κατά το έτος 2010 εξεδόθησαν συνολικά 179 κυρωτικές αποφάσεις κατά τηλεοπτικών σταθμών για παραβιάσεις της ραδιοτηλεοπτικής νομοθεσίας, ιδίως για θέματα περιεχομένου, γλώσσας, διαφήμισης, προστασίας ανηλίκων, εκ των οποίων μόνο 7 αφορούσαν σταθμούς της ΕΡΤ-Α.Ε.. Αντίστοιχα, μεταξύ των ετών 2004- 2011 μόνο 23 συνολικά αποφάσεις αφορούσαν τηλεοπτικούς σταθμούς της ΕΡΤ-Α.Ε. και 5 συνολικά αποφάσεις ραδιοφωνικούς σταθμούς της ΕΡΤ-Α.Ε., μεταξύ των εκατοντάδων εκδοθεισών αποφάσεων του ΕΣΡ (www.esr.gr). Συνεπώς είναι προδήλως αισθητικά υψηλό και ποιοτικό το παρεχόμενο από την ΕΡΤ-Α.Ε. ραδιοτηλεοπτικό προϊόν.
(15) Κατ’ ακολουθία, επιλέχθηκε από το Νομοθέτη ως κύρια πηγή χρηματοδότησης της ΕΡΤ-Α.Ε. το ανταποδοτικό τέλος (άρθρο 14 παρ. 2 εδ. δ Ν. 1730/1987), το οποίο εισπράττεται από τους τηλεθεατές και δευτερευόντως η διαφήμιση, ενώ διάταξη που προβλέπει έκτακτη επιδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό (άρθρο 14 παρ. 2 εδ. δ Ν. 1730/1987), δεν έχει ενεργοποιηθεί.
(16) Προκύπτει επομένως ότι η σύννομη χρηματοδότηση της ΕΡΤ-Α.Ε. από τη διαφήμιση ως ιδιωτική πηγή χρηματοδότησης και από το ανταποδοτικό τέλος, δεν καθιστά την ΕΡΤ-Α.Ε. ζημιογόνο, ώστε να απαιτείται και να είναι εύλογη η ένταξη αυτής σε καθεστώς αδιάκριτων και σκληρών περικοπών, στις οποίες προέβη η Ελληνική Πολιτεία με τις εξής ρυθμίσεις:
4. Νομοθετικό πλαίσιο περικοπών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα
4.1. Η ρύθμιση του Ν. 3833/2010 «Προστασία της εθνικής οικονομίας - Επείγοντα μέτρα για την αντιμετώπιση της δημοσιονομικής κρίσης» (ΦΕΚ Α’ 40/15.03.2010)
(17) Ο ως άνω Ν. 3833/2010 εισήχθη στη Βουλή των Ελλήνων τον Μάρτιο του έτους 2010 και ψηφίσθηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος (άρθρα 76 παρ. 4 του Συντάγματος και 109 του Κανονισμού της Βουλής), χωρίς δηλαδή να είναι αναγκαίο να συνοδεύεται από έκθεση αξιολόγησης των συνεπειών της ρύθμισης και από έκθεση επί της προηγούμενης δημόσιας διαβούλευσης (άρθρο 85 παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής), με σκοπό σύμφωνα με την Αιτιολογική του Έκθεση, «[…] τη λήψη άμεσων δημοσιονομικών μέτρων για την εξοικονόμηση πόρων, με μείωση των δημόσιων δαπανών και αύξηση των φορολογικών εσόδων» και τη θέσπιση επειγόντων μέτρων, τα οποία «είναι ανάλογα της άμεσης και επιτακτικής ανάγκης να προστατευτεί το εθνικό συμφέρον και πρόσφορα, προκειμένου το κράτος να ανταποκριθεί στην ανάγκη μείωσης του υπερβολικού ελλείμματος […]» ενόψει των ενεργειών της Κυβέρνησης «για την αντιμετώπιση των πρωτόγνωρων δυσμενών οικονομικών συνθηκών και της μεγαλύτερης δημοσιονομικής κρίσης των τελευταίων δεκαετιών».
(18) Στο ως άνω πλαίσιο και με επίκληση της «προστασία[ς] και [της] προαγωγή[ς] του γενικότερου δημόσιου συμφέροντος», θεσπίσθηκαν διατάξεις που αφορούν την περικοπή των μισθολογικών δαπανών, οι οποίες εφαρμόζονται «στους εργαζόμενους στο Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ. και Ο.Τ.Α., με σχέση εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου όσο και στο προσωπικό των Ν.Π.Ι.Δ., που είτε ανήκουν στο κράτος είτε επιχορηγούνται τακτικά από τον Κρατικό Προϋπολογισμό είτε είναι δημόσιες επιχειρήσεις κατά την έννοια των παραγράφων 1, 2 και 3 του άρθρου 1 του ν.3429/2005, με όποιον τρόπο και αν αυτοί αμείβονται.»
(19) Δυνάμει του άρθρου 1 Ν. 3833/2010 με τίτλο «Μείωση αποδοχών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα» προβλέφθηκε οριζόντια περικοπή ποσοστού 7% επί των αποδοχών των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε. ως εξής: «Οι πάσης φύσεως τακτικές αποδοχές, επιδόματα, αποζημιώσεις και αμοιβές γενικά, καθώς και τα με οποιαδήποτε άλλη ονομασία οριζόμενα και […] προβλεπόμενα των εργαζομένων χωρίς εξαίρεση, σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.), που ανήκουν στο κράτος […] ή είναι δημόσιες επιχειρήσεις κατά την έννοια των παραγράφων 1, 2 και 3 του άρθρου 1 του ν. 3429/2005 (ΦΕΚ 314 Α), μειώνονται κατά ποσοστό επτά τοις εκατό (7%)» (παρ. 5 εδ α). Δυνάμει της ίδιας ρύθμισης (αρθρ. 1 παρ. 5 εδ. γ) εξαιρέθηκαν από την ως άνω μείωση «τα επιδόματα που συνδέονται με την οικογενειακή κατάσταση ή την υπηρεσιακή εξέλιξη, καθώς και τα συνδεόμενα με το ανθυγιεινό ή επικίνδυνο της εργασίας τους και το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών τους.».
(20) Περαιτέρω, ορίσθηκε (αρθρ. 1 παρ. 5 εδ. β) ότι «Τα επιδόματα των Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας μειώνονται κατά τριάντα τοις εκατό (30%), αντίστοιχα.»
(21) Τέλος, στο άρθρο 3 Ν. 3833/2010 με τίτλο «Εισοδηματική πολιτική έτους 2010» ορίζεται ότι: «[…] απαγορεύεται η συνομολόγηση, καθώς και η χορήγηση ή η καταβολή, με οποιονδήποτε τρόπο και για οποιονδήποτε λόγο, αυξήσεων στις κάθε είδους, φύσεως και ονομασίας αποδοχές […] πέραν των συνολικών αποδοχών που καταβάλλονται κατά τη δημοσίευση του παρόντος, όπως οι αποδοχές αυτές αναπροσαρμόζονται με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 1 και 2». Η προβλεπόμενη απαγόρευση οιασδήποτε αύξησης των αποδοχών των εργαζομένων, που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του ως άνω νόμου, συμπεριλαμβάνει «κάθε συνομολόγηση αυξήσεων που γίνεται με γενική ή ειδική διάταξη νόμου ή ρήτρα ή όρο συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητικής απόφασης, υπουργικής απόφασης ή οποιουδήποτε είδους διοικητικής πράξης κανονιστικού χαρακτήρα ή με ατομική σύμβαση εργασίας ή συμφωνία» και αφορά σε κάθε είδους αποδοχές των εργαζομένων, «δηλαδή μισθούς, ημερομίσθια, ωρομίσθια, επιδόματα, βοηθήματα» και εν γένει κάθε μορφή αύξησης με οποιαδήποτε άλλη ονομασία (μπόνους κ.λπ.) ή μορφή και καταργείται κάθε άλλη αντίθετη διάταξη. Μοναδική εξαίρεση από την ως άνω απαγόρευση αποτελούν οι αυξήσεις αποδοχών που συνδέονται με την οικογενειακή κατάσταση ή τη μισθολογική ή υπηρεσιακή εξέλιξη των προσώπων που εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του παρόντος νόμου.
(22) Τέλος, δυνάμει του άρθρου 9 Ν. 3833/2010 με τίτλο «Δαπάνες μετακινήσεων», όπως ισχύει, τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του Ν. 2685/1999 και του π.δ. 200/1993, που αφορούν στα οδοιπορικά έξοδα και την ημερήσια αποζημίωση των δημοσίων υπαλλήλων και λοιπών προσώπων που μετακινούνται στο εσωτερικό και εξωτερικό, καθώς και τα έξοδα αποσπάσεων, μεταθέσεων, τοποθετήσεων κ.λπ. Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση του ως άνω νόμου με την ως άνω ρύθμιση «καταβάλλεται προσπάθεια εξορθολογισμού του πλαισίου πραγματοποίησης και αποζημίωσης των προβλεπόμενων μετακινήσεων των δημοσίων υπαλλήλων και λοιπών προσώπων, προκειμένου αφ` ενός μεν να περιοριστούν οι σχετικές δαπάνες, αφ` ετέρου δε να καταβάλλονται σε ρεαλιστική βάση, μειώνοντας έτσι την δαπάνη για λειτουργικά έξοδα του Δημοσίου.». Δυνάμει της ρύθμισης αυτής καταργήθηκε ο ισχύων στην ΕΡΤ-Α.Ε. «Κανονισμός Δαπανών Κίνησης» και οι δαπάνες κίνησης και λοιπά συναφή έξοδα των μετακινούμενων εργαζομένων της ΕΡΤ-Α.Ε. (λ.χ. τηλεοπτικών συνεργείων) αντιμετωπίσθηκαν ουσιαστικά ως έσοδα, φορολογούμενα μάλιστα. (πρβλ. και άρθρο τρίτο παρ. 20 Ν.3845/2010, κατωτέρω παρ. 28).
4.2. Η ρύθμιση του Ν. 3845/2010 «Μέτρα για την εφαρμογή του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη μέλη της Ζώνης του Ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο» (ΦΕΚ Α’ 65/06.05.2010)
(23) Ο Ν. 3845/2010 εισήχθη και ψηφίσθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων τον Μάιο του έτους 2010, επίσης με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, στο πλαίσιο της εφαρμογής του μηχανισμού στήριξης της ελληνικής οικονομίας από τα κράτη μέλη της ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση «[τ]α μέτρα που η κυβέρνηση προτείνει επιφέρουν μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων στο Δημόσιο και τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αλλά και των συνταξιούχων» με αναφορά ότι «[κ]αταβλήθηκε τεράστια προσπάθεια κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, ώστε να θιγούν όσο γίνεται λιγότερο τα χαμηλά και μεσαία επίπεδα μισθών και συντάξεων […]».
(24) Σύμφωνα με τη ρύθμιση του άρθρου τρίτου με τίτλο «Μέτρα για τη μείωση των δημόσιων δαπανών» μειώθηκαν οριζόντια οι αποδοχές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, οι οποίες ήδη είχαν μειωθεί δυνάμει του Ν. 3833/2010 και ειδικότερα ορίσθηκε ότι «[ο]ι πάσης φύσεως τακτικές αποδοχές, επιδόματα, αποζημιώσεις και αμοιβές γενικά, καθώς και τα με οποιαδήποτε άλλη ονομασία οριζόμενα και […] προβλεπόμενα, των εργαζομένων χωρίς εξαίρεση στους φορείς του πρώτου εδαφίου της παραγράφου 5 του άρθρου 1 του ν. 3833/2010, όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, μειώνονται κατά ποσοστό τρία τοις εκατό (3%).» (παρ. 4 εδ. α). Διατηρήθηκε η εξαίρεση από τη μείωση των επιδομάτων «που συνδέονται με την οικογενειακή κατάσταση ή την υπηρεσιακή εξέλιξη, καθώς και τα συνδεόμενα με το ανθυγιεινό ή επικίνδυνο της εργασίας τους και το μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών τους.» (παρ. 4 εδ. β).
(25) Αντιστοίχως, ως προς το ύψος των επιδομάτων εορτών και αδείας ορίσθηκε κατά ενιαίο τρόπο ότι «[τα] επιδόματα εορτών Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας που προβλέπονται […], καθορίζονται ως εξής: α) Το επίδομα εορτών Χριστουγέννων σε πεντακόσια (500) ευρώ. β) Το επίδομα εορτών Πάσχα σε διακόσια πενήντα (250) ευρώ. γ) Το επίδομα αδείας, σε διακόσια πενήντα (250) ευρώ.» (παρ. 6 εδ α).
4.3. Η ρύθμιση του Ν. 3899/2010 «Επείγοντα μέτρα εφαρμογής του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας» (ΦΕΚ Α΄ 212/17.12.2010)
(26) Ο Ν. 3899/2010 ψηφίσθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων το Δεκέμβριο του έτους 2010, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, όπως και οι προαναφερόμενοι νόμοι, για την εφαρμογή του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, όπως αναθεωρήθηκε την 22.11.2010 και βάσει των μέτρων που προβλέπονται στο Μνημόνιο Συνεννόησης. Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση «[σ]το πλαίσιο των δομικών μεταρρυθμίσεων που προωθεί η Κυβέρνηση ενόψει της μείωσης των πρωτογενών δαπανών για την μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους […] λαμβάνονται με το παρόν […] πρόσθετα μέτρα για την προστασία και την προαγωγή του δημοσίου συμφέροντος με την εξυγίανση και ανάπτυξη των δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς και φορέων της γενικής κυβέρνησης, εξασφαλίζοντας όμως μία δίκαιη ισορροπία ανάμεσα στις απαιτήσεις του γενικού συμφέροντος και την ανάγκη προστασίας των εισοδημάτων σε βιώσιμα επίπεδα».
(27) Με τη ρύθμιση του άρθρου 2 Ν. 3899/2010 προστέθηκε στο τέλος του άρθρου τρίτου Ν. 3845/2010 νέα παράγραφος 18, με την οποία μειώνονται από 01.01.2011 κατά ποσοστό 10% «οι πάσης φύσεως αποδοχές, επιδόματα, αποζημιώσεις και αμοιβές γενικά […]» (έμφαση δική μας), εξαιρουμένων των επιδομάτων «που συνδέονται με την οικογενειακή κατάσταση, καθώς και με το ανθυγιεινό ή επικίνδυνο της εργασίας», καθώς και των επιδομάτων Χριστουγέννων, Πάσχα και αδείας, εφόσον «έχουν καθοριστεί σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του άρθρου αυτού» (εννοείται το άρθρο τρίτο Ν. 3845/2010).
(28) Καθοριστική για τους εργαζομένους στην ΕΡΤ-Α.Ε. ήταν η εισαγωγή της νέας παραγράφου 20 του άρθρου τρίτου του Ν. 3845/2010, η οποία ορίζει ότι «[σ]τους φορείς που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του Κεφαλαίου Α` του ν. 3429/2005, όπως τροποποιείται και ισχύει κατά την έναρξη ισχύος της παραγράφου αυτής, το σύνολο των καταβαλλόμενων σε ετήσια βάση πάσης φύσεως αμοιβών για υπερωριακή εργασία, υπερεργασία, εκτός έδρας μετακίνηση και οδοιπορικά, καθώς για εργασία κατά τις Κυριακές και εξαιρέσιμες ημέρες, απαγορεύεται σε επίπεδο φορέα να υπερβαίνει σε ποσοστό, το δέκα τοις εκατό (10%) των πάσης φύσεως αποδοχών, επιδομάτων, αποζημιώσεων και αμοιβών γενικά, που καταβάλλονται σε ετήσια βάση, όπως αυτές διαμορφώνονται μετά την εφαρμογή των προηγούμενων παραγράφων.» (έμφαση δική μας). Η ρύθμιση αυτή στην οποία υπήχθησαν οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ-Α.Ε. δυνάμει του άρθρου 3 παρ. 1 Ν. 3899/2010, είναι πλήρως ασύμβατη με τον χρόνο, τον τόπο και τον τρόπο κατά τον οποίο παρέχεται η εργασία τους προς την ΕΡΤ-Α.Ε. (λ.χ. κάλυψη εκτάκτων γεγονότων, πολιτική επικαιρότητα, αθλητικές διοργανώσεις, δυσμενείς καιρικές συνθήκες, εν γένει 24ωρη λειτουργία της ΕΡΤ, 365 ημέρες τον χρόνο) και έχει οδηγήσει τους εργαζομένους σε αναγκαστική παροχή εργασίας, άνευ αμοιβής σε πολλές περιπτώσεις, ενώ σε περιπτώσεις υπέρβασης των χρόνων, οι αναγκαίες εργασίες καλύπτονται από εξωτερικούς εργολάβους (outsourcing), διογκώνοντας κατά τον τρόπο αυτό, παρά εξοικονομώντας δαπάνες. Περαιτέρω, προβλέπεται πλαφόν στις οι εκτός έδρας μετακινήσεις εσωτερικού – εξωτερικού έως 60 ημέρες ανά έτος και διαφοροποίηση ανάλογα με το επίπεδο σπουδών (ΥΕ, ΔΕ : 65€, ΤΕ : 95€, ΑΕΙ:120€), παρότι στην πράξη αντιμετωπίζουν ίδια έξοδα διαμονής και διατροφής ως μέλη του ίδιου team. Η ρύθμιση αυτή καταδεικνύει εμφατικά το πώς η θέσπιση οριζοντίων περικοπών αδιακρίτως έχει οδηγήσει σε μία ισοπεδωτική αντιμετώπιση και σε επιβλαβή για την ΕΡΤ-Α.Ε. αποτελέσματα.
(29) Τέλος, δυνάμει του άρθρου 3 παρ. 1 Ν. 3899/2010 προστέθηκε παρ. 6 στο άρθρο 3 Ν. 3833/2010, δυνάμει της οποίας παρατάθηκε για το έτος 2011 η ισχύς των διατάξεων που απαγορεύουν οιασδήποτε μορφής αυξήσεων των αποδοχών που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής του ως άνω νόμου (βλ. ανωτέρω παρ. 21).
4.4. Η ρύθμιση του Ν. 4024/2011 «Συνταξιοδοτικές ρυθμίσεις, ενιαίο μισθολόγιο-βαθμολόγιο, εργασιακή εφεδρεία και άλλες διατάξεις εφαρμογής του μεσοπρόθεσμου πλαισίου δημοσιονομικής στρατηγικής 2012-2015» (ΦΕΚ Α’ 226/27.10.2011)
(30) Σύμφωνα με το άρθρο 31 Ν. 4024/2011 με τίτλο «Αναλογικές ρυθμίσεις για νομικά πρόσωπα του ευρύτερου δημόσιου τομέα» με ισχύ από 01.01.2012 εφαρμόζεται «[σ]τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ν.Π.Ι.Δ.) που ανήκουν στο κράτος ή σε Ν.Π.Δ.Δ. […], καθώς και των λοιπών δημόσιων επιχειρήσεων, οργανισμών και ανώνυμων εταιρειών, που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του Κεφαλαίου Α` του ν. 3429/2005 […], ανώτατο όριο μέσου κατά κεφαλή κόστους αμοιβών προσωπικού […]» (παρ. 1α), το οποίο απαγορεύεται να υπερβαίνει το ποσό των χιλίων εννιακοσίων (1.900) Ευρώ ανά μήνα, συνυπολογιζομένων «πάσης φύσεως αποδοχών, επιδομάτων, αποζημιώσεων και αμοιβών γενικά, εξαιρουμένων των εργοδοτικών εισφορών» (παρ. 4). Ειδικότερα «[γ]ια τους εργαζόμενους στους φορείς της υποπαραγράφου 1α με σχέση εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, το ανώτατο όριο των μηνιαίων τακτικών αποδοχών για κάθε εκπαιδευτική κατηγορία ΥΕ, ΔΕ, ΤΕ και ΠΕ ισούται με το αντίστοιχο ανώτατο όριο που προκύπτει κατ` εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου για τους υπαλλήλους με αντίστοιχη σχέση εργασίας (ιδιωτικού δικαίου αορίστου ή ορισμένου χρόνου) στο Δημόσιο.» (παρ. 3). Ορίζεται επίσης σχετικά ότι το ως άνω οριζόμενο «μέσο κατά κεφαλή κόστος αποδοχών» θα έχει ισχύ «καθ` όλη τη διάρκεια εφαρμογής του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου Δημοσιονομικής Στρατηγικής.» (παρ. 8).
(31) Τέλος, σύμφωνα με τη ρύθμιση του ως άνω άρθρου «[ο]ι φορείς της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου υποχρεούνται με το πέρας εκάστου τριμήνου και εντός είκοσι ημερών να υποβάλλουν στην Ειδική Γραμματεία ΔΕΚΟ αναλυτικά ποσοτικά στοιχεία για τον έλεγχο τήρησης των ανωτέρω περιορισμών. Σε περίπτωση που προκύπτει υπέρβαση των περιορισμών αυτών οι φορείς υποχρεούνται σε περικοπές το επόμενο τρίμηνο ώστε αφ` ενός να συμμορφωθούν στα επιβαλλόμενα όρια και αφ` ετέρου να αποκαταστήσουν την υπέρβαση του προηγούμενου τριμήνου.» (παρ. 6).
(32) Η αναφορά των ως άνω μέτρων αφορά στο διάστημα μέχρι 08.02.2012, ενώ αναμένεται σύντομα η λήψη περαιτέρω μέτρων.
5. Παραδείγματα περικοπών στις αποδοχές των εργαζομένων στην ΕΡΤ- Α.Ε.
(33) Χαρακτηριστικά για την πρακτική επίπτωση των οριζοντίων περικοπών στις αποδοχές των εργαζομένων της ΕΡΤ-Α.Ε. κατά την περίοδο 2009-2011 αναφέρονται τα ακόλουθα παραδείγματα:
(α) Ο Αναστάσιος Αβράτογλου, υπάλληλος της ΕΡΤ-Α.Ε. με ειδικότητα ΚΤΕΠ4β, Εικονολήπτης (Οπερατέρ), με είκοσι τέσσερα έτη προϋπηρεσία στην ΕΡΤ-Α.Ε. και από το 1979 στο ελληνικό σινεμά (ως σκηνοθέτης και συμπαραγωγός), έχει συμμετάσχει σε πολυάριθμες ταινίες, ντοκιμαντέρ, μεγάλες διοργανώσεις (πολιτικές, αθλητικές, ολυμπιακούς αγώνες) και έχει διακριθεί για το έργο του με βραβεία. Σύμφωνα με τα ετήσια εκκαθαριστικά μισθοδοσίας του: (i) το έτος 2009 είχε μικτές αποδοχές 54.315,46 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 35.859,39 Ευρώ, (ii) το έτος 2010 είχε μικτές αποδοχές 36.561,32 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 25.142,04 Ευρώ και (iii) το έτος 2011 είχε μικτές αποδοχές 33.738,36 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 23.177,59 Ευρώ.
(β) Ο Γεώργιος Βαρελάς, υπάλληλος της ΕΡΤ-Α.Ε. με ειδικότητα ΚΤΕΠ1α, Σκηνοθέτης, ο οποίος εργαζόταν υπό το καθεστώς των διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου από το 1993 και αναγνωρίσθηκε η σχέση εργασίας του ως αορίστου χρόνου το 2004, έχει συμμετάσχει σε όλο το φάσμα των τηλεοπτικών εκπομπών (ειδήσεις, ενημερωτικές, πρωινή ζώνη, ντοκιμαντέρ, σήριαλ, εκπομπές λόγου). Η πρώτη του σύμβαση συνεργασίας με την ΕΡΤ ήταν το έτος 1977. Σύμφωνα με τα ετήσια εκκαθαριστικά μισθοδοσίας του: (i) το έτος 2009 είχε μικτές αποδοχές 30.457,65 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 21.372,82 Ευρώ, (ii) το έτος 2010 είχε μικτές αποδοχές 25.694,34 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 21.300,63 Ευρώ και (iii) το έτος 2011 είχε μικτές αποδοχές 24.414,87 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 17.273,81 Ευρώ.
(γ) Ο Παναγιώτης Καλφαγιάννης, Διοικητικός υπάλληλος της ΕΡΤ- Α.Ε. με ειδικότητα ΔΕΔ1, έχει διατελέσει σε θέσεις ευθύνης (όπως Προϊστάμενος Προμηθειών Μηχανολογικού Εξοπλισμού, Προϊστάμενος Ταμείου και Πρόεδρος όλων των επιτροπών αξιολόγησης των πάσης φύσεως προμηθειών της ΕΡΤ) επί σειρά ετών. Σύμφωνα με τα ετήσια εκκαθαριστικά μισθοδοσίας του: (i) το έτος 2009 είχε μικτές αποδοχές 33.970 Ευρώ, εκ των οποίων το καθαρό πληρωτέο ποσό 22.001,71 Ευρώ, (ii) το έτος 2010 είχε μικτές αποδοχές 29.362,82 Ευρώ εκ των οποίων το καθαρό πληρωτέο ποσό 20.344,82 Ευρώ και (iii) το έτος 2011 είχε μικτές αποδοχές 26.344,93 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 17.458,83 Ευρώ.
(δ) Ο Δημήτριος Κούνης, υπάλληλος της ΕΡΤ-Α.Ε. με ειδικότητα ΔΕΤ1, Ηλεκτρονικός, με προϋπηρεσία είκοσι έξι ετών στην ΕΡΤ, έχει εργαστεί στο ραδιόφωνο (περιφερειακοί και κεντρικοί ραδιοσταθμοί) και στην τηλεόραση (μίξη εικόνας). Σύμφωνα με τα ετήσια εκκαθαριστικά μισθοδοσίας του: (i) το έτος 2009 είχε μικτές αποδοχές 41.489,67 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 27.372,50 Ευρώ, (ii) το έτος 2010 είχε μικτές αποδοχές 33.741,94 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 24.131,95 Ευρώ και (iii) το έτος 2011 είχε μικτές αποδοχές 31.560,09 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 22.991,07 Ευρώ.
(ε) Ο Κωνσταντίνος Μαρτάκος, υπάλληλος ΕΡΤ-Α.Ε. με ειδικότητα ΠΕΤ1, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, προσελήφθη από την ΕΡΤ-ΑΕ το έτος 2004, έχοντας ήδη δεκαπενταετή εργασιακή εμπειρία στον ιδιωτικό τομέα και μεταπτυχιακό τίτλο στην Περιβαλλοντική Ανάπτυξη. Έχει εργασθεί στην τεχνική υπηρεσία της ΕΡΤ-ΑΕ στο τμήμα μελετών και κατασκευών έργων σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Σύμφωνα με τα ετήσια εκκαθαριστικά μισθοδοσίας του (i) το έτος 2009 είχε μικτές αποδοχές 36.883,26 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 27.925,18 Ευρώ, (ii) το έτος 2010 είχε μικτές αποδοχές 31.378,86 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 24.090,41 Ευρώ και (iii) το έτος 2011 είχε μικτές αποδοχές 28.867,53 Ευρώ, εκ των οποίων καθαρό πληρωτέο ποσό 21.206,85 Ευρώ.
(34) Σημειωτέον, ότι βάσει του Ν. 4042/2011, έχουν προβλεφθεί περαιτέρω περικοπές, εφαρμοστέες από 01.01.2012 (βλ. ανωτέρω υπό 4.4.).
(35) Εξάλλου, ήδη αναμένονται περαιτέρω περικοπές αμοιβών και περιστολή ή και κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο της ήδη υπό διαπραγμάτευση νέας δανειακής συμφωνίας της Ελληνικής Δημοκρατίας με τους εκπροσώπους των διεθνών δανειστών της, ενόψει εφαρμογής και του προγράμματος PSI. (Κατάργηση Γενικού Κανονισμού Προσωπικού ΕΡΤ-Α.Ε., ένταξη στην κατηγορία των προβληματικών, κατάργηση της μονιμότητας και πιθανώς μελλοντικές απολύσεις προσωπικού, μολονότι το προσωπικό της ΕΡΤ-Α.Ε. είναι 2.800 μόνιμοι υπάλληλοι και 350 συμβασιούχοι, αριθμός ελάχιστος για το εύρος των παρεχόμενων υπηρεσιών κατά τα ευρωπαϊκά και ελληνικά δεδομένα.)
6. Ευθεία παραβίαση της ελληνικής, ενωσιακής και διεθνούς έννομης τάξης
(36) H Π. Ο. Σ. Π. Ε. Ρ. Τ. έχει συνεχώς και με κάθε μέσο, νομικό πολιτικό και συνδικαλιστικό, διατυπώσει αιτιολογημένα την ευθεία αντίθεσή της προς τα ανωτέρω νομοθετήματα και ρυθμίσεις, με τα οποία έχει επέλθει ήδη μέγιστη ζημία στα δικαιώματα και το επίπεδο εργασίας και διαβίωσης των εργαζομένων εν γένει και ειδικότερα στην ΕΡΤ-Α.Ε., η οποία όπως εκτέθηκε δεν επιβαρύνει τον Δημόσιο Προϋπολογισμό ώστε να υφίσταται δημοσιονομικός λόγος τέτοιας αντιμετώπισής της (ασφαλώς δεν δικαιολογείται η εν λόγω αντιμετώπιση ούτε και στους φορείς που εξαρτώνται από τον Δημόσιο Προϋπολογισμό).
(37) Είναι δε εντυπωσιακό, ότι οι θέσεις αυτές της Π. Ο. Σ. Π. Ε. Ρ. Τ. επιβεβαιώνονται από την ίδια τη Διεύθυνση Επιστημονικών Μελετών της Βουλής των Ελλήνων, η οποία είναι το αρμόδιο όργανο της Πολιτείας για τη νομοτεχνική επεξεργασία Σχεδίων και Προτάσεων Νόμων, καταρτίζοντας εκθέσεις οι οποίες συνοδεύουν τα Νομοσχέδια που εν συνεχεία ψηφίζονται ως Νόμοι από τη Βουλή των Ελλήνων.
(38) Συνεπώς, αντί άλλης ανάπτυξης εν προκειμένω, αρκεί η αναφορά στις εν λόγω εκθέσεις της Διεύθυνσης Επιστημονικών Μελετών της Βουλής, επί των κειμένων που εν συνεχεία ψηφίσθηκαν ως Νόμοι υπ’ αριθμ. 3833/2010[1], 3345/2010 και 3399/2010 (βλ. ανωτέρω υπό 4.1., 4.2. και 4.3.), με τις οποίες επισημαίνονται ήδη οι εξής ασυμβατότητες των προαναφερόμενων διατάξεων προς την ελληνική, ενωσιακή και διεθνή έννομη τάξη[2]:
6.1. Παραβίαση του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ
(39) Οι προβλεπόμενες στα άρθρα 1 παρ. 5 Ν.3833/2010, τρίτο Ν. 3845/2010 και 2 Ν. 3899/2010 περικοπές αποδοχών, επιδομάτων και πάσης φύσεως απολαβών προσκρούουν στο Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών (Ε.Σ.Δ.Α.), η οποία έχει επικυρωθεί (ν.δ. 53/1974) και έχει αυξημένη τυπική ισχύ στην ελληνική έννομη τάξη και ειδικότερα στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου δυνάμει του οποίου θεσπίζεται γενικός κανόνας για τον σεβασμό της περιουσίας του προσώπου.
(40) Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Pressos Compania Naviera SA κατά Βελγίου της 20.11.1995, Pine Valley Development κατά Ιρλανδίας της 2.11.1991, Γεωργιάδης κατά Ελλάδος της 28.3.2000, ΣτΕ 3739/1999, Ε.Δ.Κ.Α. 1999, σελ. 16, Αντωνακοπούλου κ.α. κατά Ελλάδος της 14.12.1999), «στην έννοια της περιουσίας περιλαμβάνονται όχι μόνο τα εμπράγματα δικαιώματα, αλλά και όλα τα δικαιώματα περιουσιακής φύσεως και τα κεκτημένα οικονομικά δικαιώματα. Περιλαμβάνονται έτσι τα ενοχικά περιουσιακά δικαιώματα και οι απαιτήσεις, είτε αναγνωρισμένες με δικαστική ή διαιτητική απόφαση είτε απλώς γεγεννημένες κατά το εθνικό δίκαιο, εφόσον υπάρχει νόμιμη προσδοκία, βάσει του ισχύοντος έως την προσφυγή στο δικαστήριο δικαίου, ότι μπορούν να ικανοποιηθούν δικαστικώς». Επίσης, πληθώρα αποφάσεων των ελληνικών δικαστηρίων έχουν κρίνει ως παραβιάζουσες το Πρώτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο αντίστοιχες καταργήσεις ειδικών παροχών και αποδοχών εν γένει (πρβλ. ΔΕφΑθ 811/1999, ΑΠ[Ολ] 40/1998, ΑΠ 510/2002, 957/2002, ΑΠ 71/2003, 79/2003, ΑΠ 1295/2004 και ΑΠ 104/2009).
(41) Επιτρεπτός περιορισμός των δικαιωμάτων, κατά την έννοια του ως άνω άρθρου 1, γίνεται δεκτός σύμφωνα με πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου και του Συμβουλίου της Επικρατείας, εφόσον «επιβάλλεται από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δημόσιου συμφέροντος» (ΣτΕ 3151/2008, ΣτΕ 982/2008 με επίκληση Ε.Δ.Δ.Α ESKELINEN κ.α. κατά Φιλανδίας, 19.4.2007, παρ. 94, πρβλ. ASMUNDSSON κατά Ισλανδίας, 30.3.2005, παρ. 39).
(42) Η Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ. σημειώνει σχετικά, ότι η εκδοθείσα απόφαση της Ολομελείας του ΣτΕ επί της αίτησης ακύρωσης εφαρμοστικών πράξεων των ως άνω νόμων που συζητήθηκε στις 23.11.2010 έκρινε, κατά το σχέδιο αυτής, ότι «λόγοι δημοσίου συμφέροντος δικαιολογούν αυτές τις περικοπές στις αποδοχές και συντάξεις, οι οποίες είναι μέσα σε βιώσιμα επίπεδα». Σε κάθε περίπτωση το δημόσιο συμφέρον στην περίπτωση της ΕΡΤ-Α.Ε. ταυτίζεται αποκλειστικά με την παρεχόμενη από την ΕΡΤ-Α.Ε. δημόσια υπηρεσία που αυτή οφείλει να παρέχει ως εθνικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας (βλ. ανωτέρω υπό 3) και δεν άπτεται των δημοσιονομικών θεμάτων του Δημόσιου Προϋπολογισμού.
6.2. Κατάργηση συλλογικών συμβάσεων εργασίας δια νομοθετικής διάταξης
(43) Δυνάμει του άρθρου 2 Ν. 3833/2010, όπως ισχύει προβλέπεται ότι «[ο]ι διατάξεις […] κατισχύουν κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης ή ρήτρας ή όρου συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητικής απόφασης ή ατομικής σύμβασης εργασίας ή συμφωνίας.» (παρ. 5). Η ίδια διατύπωση επαναλαμβάνεται επίσης στην παρ. 8 του άρθρου τρίτου του Ν. 3845/2010 και στην παρ. 9 του άρθρου 31 του Ν. 4024/2011 και αναφορικά με τις αντίστοιχες θεσπιζόμενες περικοπές. Περαιτέρω, δυνάμει του άρθρου 2 παρ. 5 του Ν. 3833/2010 ορίζεται ότι «[α]πό την έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου καταργείται κάθε γενική ή ειδική διάταξη ή ρήτρα ή όρος συλλογικής σύμβασης εργασίας, διαιτητικής απόφασης ή ατομικής σύμβασης εργασίας ή συμφωνίας, που καθορίζει αποδοχές και πρόσθετες αμοιβές ή απολαβές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που ορίζεται στις προηγούμενες παραγράφους. Αποδοχές, πρόσθετες αμοιβές ή απολαβές που υπερβαίνουν το ανώτατο όριο των διατάξεων του άρθρου αυτού αναπροσαρμόζονται αυτοδίκαια στο αντίστοιχο όριο.» Η ίδια διατύπωση απαντάται και στους Ν. 3845/2010 και Ν. 3899/2010.
(44) Η Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ. σημειώνει σχετικά, ότι πρόκειται για μονομερή κατάργηση από τον Έλληνα Νομοθέτη των διατάξεων περί αμοιβών του προβλεπόμενου στον ιδρυτικό νόμο της ΕΡΤ-Α.Ε., Ν. 1730/1987 (βλ. ανωτέρω υπό 2.1.), ο οποίος ενσωματώνει τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που έχει συνάψει η Π.Ο.Σ.Π.Ε.Ρ.Τ. με την ΕΡΤ-Α.Ε., ως προϊόν συλλογικών διαπραγματεύσεων ετών. Παράνομα και καταχρηστικά δεν έχει υπογραφεί συλλογική σύμβαση εργασίας από το 2009.
(45) Οι ως άνω ρυθμίσεις έχουν σχολιαστεί αρνητικά στην ελληνική νομική θεωρία ως αναιρούσες τον ρόλο των Κοινωνικών Εταίρων ως προς τον προσδιορισμό των αποδοχών και κατά συνέπεια ως ευθεία παραβίαση των άρθρων του Συντάγματος που προστατεύουν τη συνδικαλιστική ελευθερία και τη συλλογική αυτονομία (άρθρα 23 παρ. 1 και 22 παρ. 2 και 3 του Συντάγματος), αλλά και κατά ευθεία παραβίαση Διεθνών Συμβάσεων Εργασίας και ειδικότερα: (α) του άρθρου 8 της 151/1978 Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας (Ν. 2405/1996), αναφορικά με τον διακανονισμό των όρων απασχόλησης στη δημόσια διοίκηση κατόπιν διαπραγματεύσεων ή διαδικασιών συνοδευόμενων από εγγυήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, (β) του άρθρου 5 της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 154/1981 (Ν. 2403/1996), το οποίο απαιτεί να λαμβάνονται συμβατά με τις εθνικές συνθήκες μέτρα για την προώθηση της συλλογικής διαπραγμάτευσης, (γ) του άρθρου 2 της Διεθνούς Σύμβασης Εργασίας 98/1949 (Ν. 4205/1961), που αφορά την κατοχύρωση γενικού δικαιώματος εκούσιων συλλογικών διαπραγματεύσεων.
(46) Περαιτέρω σύμφωνα με τα άρθρα 6 και 12 του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (Ν. 1426/1984), προβλέπεται δικαίωμα εκούσιας διαιτησίας για την επίλυση διαφορών εργασίας και το δικαίωμα συλλογικών διαπραγματεύσεων.
(47) Για τη θέσπιση των ως άνω ρυθμίσεων έγινε και στην περίπτωση αυτή, όπως και ανωτέρω (υπό 6.1.) της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας που κάνει δεκτό ότι «λόγοι γενικότερου κοινωνικού συμφέροντος, συνδεόμενοι με τη λειτουργία της εθνικής οικονομίας, τηρουμένης δε της αρχής της αναλογικότητας, δικαιολογούν την αποκλειστική από τον νόμο ρύθμιση των αποδοχών είτε όλων των μισθωτών είτε κατηγοριών μισθωτών.» (ΣτΕ [Ολ] 2287/1987, ΣτΕ 1975/1991).
6.3. Κατάργηση ατομικών συμβάσεων εργασίας δια νομοθετικής διάταξης
(48) Τέλος, σύντομη αναφορά οφείλει να γίνει στην ευθεία παραβίαση της αρχής της ελευθερίας των συμβάσεων (ΑΚ 361), ως εξειδίκευση της συνταγματικής αρχής της οικονομικής ελευθερίας (άρθρο 5 παρ. 1 Συντάγματος) μέσω των ρυθμίσεων που αφορούν τους εργαζόμενους με συμβάσεις εργασίας ιδιωτικού δικαίου στους φορείς του Κεφαλαίου Α΄ Ν. 3429/2005 περί Δ.Ε.Κ.Ο. Ο Άρειος Πάγος έχει κρίνει σχετικώς (ΑΠ 1465/2001) ότι νομοθετική ρύθμιση, η οποία συνιστά τροποποίηση συμβατικής σχέσης για λόγους προστασίας της εθνικής οικονομίας, εισάγοντας βλαπτική μεταβολή της ως προς το ένα μέρος, συνιστά, μεν εξαιρετικό δίκαιο, οφείλει δε να μην παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας, περιοριζόμενη στο όλως αναγκαίο μέτρο, καθώς και τις αρχές της ισότητας και της ασφάλειας του δικαίου.
7. Συμπερασματικά
(49) Η απρόβλεπτη δημοσιονομική κατάρρευση της Ελλάδας στο τέλος του 2009 είχε ως συνέπεια τη λήψη με τρόπο βεβιασμένο, άνευ της απαιτούμενης προσοχής και μελέτης επιπτώσεων σε νομικό, οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, μέτρων τα οποία κρίθηκαν τότε ως απολύτως αναγκαία για τη συγκράτηση της κατάστασης υπό έλεγχο και την αποφυγή της άτακτης χρεωκοπίας της Ελλάδας.
(50) Πλέον, έχει παρέλθει διάστημα άνω των δυόμισυ ετών από την έναρξη της μεγάλης αυτής κρίσης και είναι απαραίτητο να επαναξιολογηθούν τα ληφθέντα μέτρα, όχι μόνο ως προς τον σκοπό που είχαν κατά τον σχεδιασμό, την εξαγγελία και την υιοθέτησή τους, αλλά πρωτίστως ως προς το πρακτικό αποτέλεσμα που επέφεραν.
(51) Η διαρκής επίκληση τόσο από τους εκπροσώπους των διεθνών δανειστών της Ελλάδας όσο και από τις ελληνικές Κυβερνήσεις του επείγοντος και απρόβλεπτου της κατάστασης δεν είναι πλέον εύλογη και αιτιολογημένη, για τη συνεχή λήψη νέων μέτρων με την ίδια τακτική και εξίσου αδικαιολόγητα επαχθείς συνέπειες που είχαν τα πρώτα, στην αρχική εκδήλωση της κρίσης.
(52) Τα μέτρα που ελήφθησαν και λαμβάνονται κατά των Ελλήνων εργαζομένων κατά κοινή ομολογία, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, δεν έχουν φέρει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, καθώς επιτάθηκε η ύφεση αλλά και δεν επιτεύχθηκαν οι τεθέντες δημοσιονομικοί στόχοι.
(53) Οι εργαζόμενοι στην ΕΡΤ-Α.Ε. έχουν γίνει στόχος δραστικών ρυθμίσεων, από τις Κυβερνήσεις που διοίκησαν την Ελλάδα από την έναρξη της κρίσης, με την αιτιολογία ότι εφόσον η ΕΡΤ-Α.Ε. ελέγχεται από το Κράτος θα πρέπει να υποστεί διαρκείς μισθολογικές μειώσεις και περιστολή ή και κατάργηση εργασιακών δικαιωμάτων.
(54) Ο απολογισμός του χρόνου που διέρρευσε από την έναρξη της κρίσης στην Ελλάδα δείχνει σαφώς ότι δεν είχε νόημα και δεν έφερε αποτέλεσμα η υποβάθμιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων της δημόσιας ελληνικής ραδιοτηλεόρασης. Δυστυχώς, στην πρωτοβουλία αυτή μετείχε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μέσω της συμμετοχής της στην Τρόικα, η οποία παραγνωρίζοντας το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο σε πλείστες περιπτώσεις επεδίωξε βραχυπρόθεσμους οικονομικούς στόχους, ανεχόμενη ή και προκαλώντας την παραβίαση του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην περίπτωση της ΕΡΤ-Α.Ε.
(55) Την ίδια περίοδο που με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου εξαρθρωνόταν το νομικό και κοινωνικό σύστημα της Ελλάδας με σκοπό την επίτευξη εξοικονόμησης κάποιων ποσών, απωλέσθηκαν από την Ελληνική Κυβέρνηση ευκαιρίες για άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα υπερπολλαπλάσιας αξίας.
(56) Το ερώτημα που πλέον τίθεται αμείλικτο είναι εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα ανεχθεί την πλήρη εργασιακή, κοινωνική και οικονομική εξαθλίωση των εργαζομένων στην ελληνική δημόσια ραδιοτηλεόραση.
Για τους λόγους αυτούς
ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΜΕ την Ελληνική Δημοκρατία και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για παραβίαση των προστατευομένων από το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο δικαιωμάτων των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε. και
ΚΑΛΟΥΜΕ τα Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου:
Να λάβουν άμεσα πρωτοβουλίες και μέτρα με σκοπό τον κοινοβουλευτικό έλεγχο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όσον αφορά τη δράση της στην Ελληνική Δημοκρατία ως μέλος της τριμερούς εκπροσώπησης των διεθνών δανειστών της Ελληνικής Δημοκρατίας (Τρόικα), καλώντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε εξηγήσεις ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και απαιτώντας τη συμμόρφωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς το ευρωπαϊκό δίκαιο και κεκτημένο απαρεγκλίτως και στην περίπτωση της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Να λάβουν άμεσα πρωτοβουλίες και μέτρα με σκοπό τη διαφύλαξη της ελευθεροφωνίας και του πλουραλισμού της ελληνικής δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, η οποία προϋποθέτει την απρόσκοπτη συνέχιση της λειτουργίας της πέραν κάθε κρατικής παρέμβασης και την υποστήριξη των θεμελιωδών νομικών, κοινωνικών, εργασιακών και βιοποριστικών δικαιωμάτων των εργαζομένων σε αυτή, τα οποία τελούν υπό κατάλυση.
Να έλθουν άμεσα σε επικοινωνία με τη Βουλή των Ελλήνων, με σκοπό τον απαιτούμενο πολιτικό και νομικό συντονισμό προς αποφυγή περαιτέρω προσβολής των δικαιωμάτων των εργαζομένων στην ΕΡΤ-Α.Ε. και την άρση των συνεπειών της ήδη επελθούσης προσβολής τους.
Τελευταία Ενημέρωση στις Τρίτη, 06 Μάρτιος 2012 15:29
