Πέμπτη 25 Απριλίου 2013

Η Πληροφορία, Η Αγορά, και τα Παραμύθια της Χαλιμάς


Η δύναμη της πληροφορίας

Ποια είναι τα όρια της δύναμης μιας πληροφορίας; Μπορεί να μιλήσει κάποιος γι’ αυτήν με όρους μετρήσιμους; Ίσως και να μπορεί. Γιατί η αξία κάθε πληροφορίας αντικατοπτρίζεται στις αντιδράσεις που προκαλεί. 

Στις 23 Απριλίου χάκερ πήραν τον έλεγχο του λογαριασμού τουίτερ του Associated Press κι έγραψαν ένα τουίτ 53 γραμμάτων: “Breaking: Two Explosions in the White House and Obama is injured”.

Η είδηση ήταν ψεύτικη. Όχι όμως και οι αντιδράσεις που προκάλεσε. Στα λίγα λεπτά που έμεινε στον “αέρα” του διαδικτύου, το τουίτ αυτό έφτασε να έχει χιλιάδες retweets μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, ενώ την ίδια έκταση πήρε και στο Facebook από τους χρήστες που το αναμετέδωσαν.

Εκεί, όμως, που προκλήθηκε ο απόλυτος πανικός ήταν η Γουόλ Στριτ. Μόλις έφτασε η πληροφορία αυτή στα αυτιά των χρηματιστών, την ώρα της συνεδρίασης, επικράτησε πανικός. Όλοι άρχισαν να πουλάνε.

Ο δείκτης του χρηματιστηρίου έπεσε σχεδόν 170 μονάδες μονομιάς, ενώ το ποσό που εξαφανίστηκε μέσα σε μερικά δευτερόλεπτα έφτασε περίπου τα 138 δισεκατομμύρια δολάρια. 
Η απάτη αποκαλύφτηκε γρήγορα. Το ίδιο όμως έγινε και με τις αντιδράσεις της.

Γιατί η αξία της πληροφορίας βρίσκεται στο αποτέλεσμα που την ακολουθεί. Μία ψεύτικη είδηση σαν αυτή του AP απέδειξε πως μπορεί να διαλύσει μία οικονομία. Κι όχι μια οποιαδήποτε οικονομία, αλλά τη μεγαλύτερη και ισχυρότερη του κόσμου.

Ίσως κάτι τέτοιο να ήταν στις προθέσεις εκείνων που έπραξαν το “έγκλημα” του τουίτερ. Μπορεί και όχι. Δεν είναι, όμως, καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι το πρώτο σημάδι πανικού στο άκουσμα ενός βομβιστικού χτυπήματος στον Λευκό Οίκο, ήταν η κατάρρευση της αγοράς.

Αυτής της αγοράς που όλοι ξέρουμε. Της πανίσχυρης, αδυσώπητης, ανίκητης. Της αγοράς που ελέγχει κράτη και οικονομίες πίσω από τις οθόνες των brokers. Βγαλμένη μέσα από ένα παραμύθι τόσο όμορφα πλασμένο, όσο όμορφο θα ήταν για κάποιους να έβλεπαν τα συντρίμμια της.

Στις αμέτρητες ταινίες δράσης που καταστρέφεται ο Λευκός Οίκος από επιδρομές Σοβιετικών, Ταλιμπάν, Αρειανών, Ναζί και ζόμπι, (μάλλον) καμία δεν είχε τη σοφία να δείξει ταυτόχρονα τι συνέβαινε στο ιστορικό αυτό κτήριο των αμέτρητων φωνακλάδων χρηματιστών.

Ίσως να μην είχαν φανταστεί ποτέ οι δημιουργοί τους ένα σενάριο σαν αυτό, ή να φοβόντουσαν πως μία τέτοιου είδους επιλογή θα έμενε στην ιστορία ως η πιο άκυρη σκηνοθετική πινελιά των μπλογκμπάστερς καταστροφής. Ποιος θέλει, άλλωστε, να δει την πορεία της αξίας των μετοχών της Microsoft την ώρα που ο Γκοτζίλα τσαλαπατάει την Ουάσινγκτον;

Κι όμως να που αυτό έγινε· στον πραγματικό κόσμο κι όχι στο κινηματογραφικό πανί.

Η εικόνα της βουτιάς του δείκτη Dow Jones εξαιτίας ενός τουίτ καταδεικνύει την ελεύθερη πτώση μιας κάλπικης και σαθρής εφεύρεσης μπροστά στη δύναμη της πληροφορίας. Μιας δύναμης διαχρονικής. 

Οι επί μέρους συνθήκες και η τεχνολογία είναι τα δύο βασικά συστατικά της επιρροής της πάνω στον άνθρωπο και τον -εκάστοτε- πολιτισμό του.

Είτε αυτή αφορά την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης το 1613 προ Χριστού (περίπου) που κατέστρεψε μονομιάς έναν ολόκληρο πολιτισμό, είτε την φανταστική εισβολή Αρειανών του ραδιοφωνικού “Πολέμου του Κόσμου” του Όρσον Γουέλς το 1938 που έβγαλε έντρομους τους Αμερικανούς απ’ τα σπίτια τους, είτε το ψεύτικο τουίτ του AP που προκάλεσε πανικό στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, η πληροφορία και η ταχύτητα διάδοσής της μπορεί να σώσει ή να καταστρέψει ζωές.

Μία από τις πιο θρυλικές ιστορίες γύρω απ’ την -σχεδόν- μυθική οικογένεια Ρότσιλντ, βρήκε τον Νέιθαν Ρότσιλντ, βασικό χρηματοδότη του Δούκα Ουέλινγκτον και αποκλειστικό μεταφορέα ράβδων χρυσού και ασημιού στα στρατεύματα του κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, πραγματικό νικητή της μάχης του Βατερλώ.

Ο Νέιθαν Ρότσιλντ φέρεται να είχε αναπτύξει ένα τεράστιο δίκτυο πληροφοριοδοτών σε ολόκληρη την Ευρώπη των αρχών του 19ου αιώνα. Κάτι που του εξασφάλισε το πλεονέκτημα για μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές κινήσεις στην ιστορία του χρηματοπιστωτικού κόσμου. Τη γνώση της έκβασης της ιστορικής μάχης μία ολόκληρη μέρα πριν την κυβέρνηση της Βρετανίας.

Μία νίκη των Βρετανών και των συμμάχων τους κατά του Ναπολέοντα θα εξασφάλιζε την ειρήνη στη χώρα και την απότομη άνοδο των κρατικών της ομολόγων. Τη στιγμή, λοιπόν, που η πολυπόθητη πληροφορία έφτασε στα χέρια του Νέιθαν Ρότσιλντ, εκείνος αγόρασε έναν τεράστιο αριθμό βρετανικών ομολόγων. Κάτι που δύο χρόνια μετά τη μάχη του Βατερλώ (1815) του εξασφάλισε ένα υπερκέρδος της τάξης του 40%.

Η δύναμη της πληροφορίας σε όλο της το μεγαλείο. Αυτή είναι η πραγματική πηγή πλούτου πάνω από όλα τα υπόλοιπα. Μία πληροφορία μπορεί να σταματήσει ή να ξεκινήσει έναν πόλεμο. Να σκοτώσει ή να σώσει μία ζωή. Να ανυψώσει ή να συνθλίψει μία οικονομία. Να αρχίσει ή να καταπνίξει μία επανάσταση.

Εδώ μπαίνει στη μέση ο μεγαλύτερος παράγοντας όλων. Ο έλεγχός της. Ποιος θα είναι εκείνος που θα έχει τη δύναμη της διακίνησής της. Της πρόσβασης σε αυτήν ή την απόκρυψη της. Ποιος θα είναι αυτός που θα αποφασίζει ποια πληροφορία θα είναι “καλή” ή “κακή” για εκείνον και τα συμφέροντα του.

Οι πληροφορίες -συνήθως- ακολουθούν ένα γεγονός ή καθορίζουν προηγουμένως την έκβασή του. Η αξία τους και η είσπραξή της, έρχονται τελευταίες. Μία αξία που βρίσκεται σε απόλυτη αρμονία με αυτόν που ρυθμίζει τη ροή και την εγκυρότητα τους. Εκείνον, δηλαδή, που έχει στα χέρια του τα μέσα διανομής τους.

Η σημερινή τεχνολογική πρόοδος έχει δώσει στον άνθρωπο τη δυνατότητα να διαχειρίζεται μία τεράστια συλλογή μέσων με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών. 

Τα ηλεκτρονικά, αυτά, μέσα άνοιξαν, μετά την εμφάνιση και μετεξέλιξή τους, μία ερμητικά κλειστή πόρτα ελέγχου των πληροφοριών, δημιουργώντας ένα τεράστιο και -ακόμη- άλυτο πρόβλημα. Τον πλήρη έλεγχό τους.

Τηλεόραση και ραδιόφωνο έπεσαν στα χέρια όσων αποζητούν την υπεραξία της πληροφορίας, κάτι που το ίντερνετ “αρνείται” να παραδώσει. 

Είτε με νομοσχέδια διαδικτυακού ελέγχου, σαν τα PIPA, SOPA, ACTA και τον πρόσφατο CISPA, είτε με εξόφθαλμες επεμβάσεις -με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα το επίπεδο λογοκρισίας στην Ελλάδα του 2013- ο δημοκρατικός μανδύας περί ελευθεριακής διακίνησης πληροφοριών παραμένει αφόρετος.

Έλεγχος της πληροφορίας και των μέσων διάδοσής της σημαίνει έλεγχος του πλούτου αλλά και των μαζών. Γεγονός που αποδείχθηκε για μια ακόμη φορά περίτρανα, όταν ένα τουίτ μερικών λέξεων εμβόλιζε τα στεγανά ενός ολόκληρου συστήματος.

Το παν, λοιπόν, είναι η πληροφορία και ο έλεγχός της. Όλα τα άλλα έπονται.

(Η δύναμη της πληροφορίας στα σύγχρονα μέσα δεν έχει να κάνει, πλέον, με απόλυτους αριθμούς. Ακόμη κι ένας να γίνει δέκτης μίας πληροφορίας βγαλμένης από σένα, γίνεται αυτομάτως φορέας και πιθανός αναμεταδότης της.)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου